Bolesna imaginacja

Takie malarstwo nie jest dziś zaskoczeniem. Od wielu dziesiątków lat napotykamy w sztuce surrealne wizje pełne wcale rzeczywistych, chociaż często bardzo przepoczwarzonych form. A jednak Zbigniew Olszewski w prezentowanych w Galerii ZPAP Pod Podłogą obrazach nie jest ani przez moment epigonem prądów powracajacych uparcie w malarstwie XX w. gdzieś od jego lat 20. a zakorzenionych w tradycji europejskiej wiele stuleci wcześniej. Gdyby tak sądzić, można by powiedzieć, że Dali był epigoński wobec Boscha (chociażby ”Muzyczne piekło” z ”Ogrodu rozkoszy ziemskich”) czy Bruegla (chociażby ”Szalona Greta”). Olszewski w boleśnie dojmującej, chociaż w szczegółach, w konstytuujacej ją drobiazgach zaskakująco pogodnej imaginacji przywołuje inferno swojego czasu. Pierwsza część katastroficznego w swej wymowie, przypominajacego ostrzegawczy krzyk rozpaczy tryptyku ma w sobie coś z poppoetyki ”Żółtej łodzi podwodnej”, w której wszak przy całej feeri barw jawiły się sceny wojenne. Później wszelka nadzieja zanika. Brak złudzeń. Część trzecia to już obraz cywilizacji unicestwionej. Dziecko ogladajace na wernisażu jedną z prac (wszystkie są pozbawione tytułów) radośnie przyjęło jakby spadajace na nie po połamanych pochulniach kolorowiutkie, niekiedy rozpołowiające się kule. Dorosłego ta wizjnerska opowieść może już tylko napełnić przerażeniem. Podobnie jak sielskie ptaszki z obrazu błękitnego – przecież sztuczne, a nie żywe. Podobnie jak te zaledwie kilka realnych i jednocześnie zupełnie arealnych przedmiotów z najlepszego chyba obrazu na wystawie z kontrastujacą z dopieszczonym wnętrzem, liszajowato zniszczoną ramą o półkolistym zwieńczeniu. Destrukcja idzie z zewnątrz tego swoistego tryptyku w pionie. Zamyka go na dole piekielna, zakratowana pustka. Fantastyczny, dławiący świat Zbigniewa Olszewskiego staje się, jest – uświadamiamy sobie – naszym światem. Taka jest rola artystów, chociaż dziś to tak strasznie niemodne, że malarstwo pokazywane Pod Podłogą pozostaje mało znane. Idzieci tam i nadróbcie ten brak. ANDRZEJ MOLIK

Kategorie: /

Tagi: /

Rok: