Figlarz Zeus

Pisząc przed tygodniem o „Sądzie Parysa” mego francuskiego faworyta Antoine Watteau (1684-1721), wspomniałem o innym jego obrazie wiszacym w Luwrze a zatytułowanym „Nomfa i satyr” i zaraz zrobiło mi się żal, że to nie nim zajęłem się w pierwszej kolejności, dlatego, że uważam, iż to jedno z najbardziej rozpasanych dzieł w sztuce nie tylko Francji.

Wszystko się wyjaśnia kiedy poznamy drugi tytuł obrazka autora pełnego pożądliwości „Odjazdu na Cyterę”. Otóż zwany jest on też „Jupiter i Antiope” i wtedy okazuje się, że odsłanianie gołego ciała nimfy przez satyra nie jest takie niewinne jak się nam na pierwszy rzut oka wydaje. Nimfa staje się Antiope, matką Amfiona i Zetosa, których spłodziła z Jupiterem, z rzymska, czy też z Zeusem, z gracka, nawiedzającym ją pod postacią satyra. Zważywszy na to, że już opisywałem w tym cyklu „Io” Correggia, gdzie Zeus napastował ją skutecznie pod postacią chmury (pamietacie Państwo, przypominającej yeti) oraz „Danae”, gdzie swe chucie zaspakajał jako złoty deszcz, przekonujemy się, że najważniejszy z bogów olimpijskich niezgorszym był figlarzem. Tym razem jednak erotyzm jest bardziej ewidentny, bo satyr, ten rozpustny, lubieżny towarzysz Dionizosa, jak człowiek wygląda a cała figura dwojga kochanków przypomina ilustrację z „Kamasutry” czy innego podręcznika z pozycjami w jakich można się kochać.

Temat jest tak pokuśny, że zainspirował też takich mistrzów jak Jordaens, Silvestre czy David a w tymże Luwrze można oglądać jeszcze „Sen Antiope” Correggia. To jednak nie zbieżność tematów jest powodem tego, że obraz Watteau jest porównywany do dzieł tego Włocha a także Tycjana i Rubensa. Francuz po prostu garściami czerpie z ich sposobu malowania, z tej wielkiej tradycji aktu. Antiope, chociaż śpi, jest bardzo powabna, chciałoby się rzec, apetyczna a skrót w jakim Watteau namalował jej nogi jest równie rewelacyjny jak u jeszcze starszego Mantegni. Palce lizać!

Andrzej Molik

Antoine Watteau „Nimfa i satyr”. 1715.
Olej 73,5 x 107,5 cm.
Musee du Louvre. Paryż.

Kategorie:

Tagi: / / /

Rok: