Świątecznie, jubileuszowo
Okazuje się, że ten rozbierany, cosobotni sitcom obchodzi pierwszy poważny jubileusz. Jubileusz jest złoty, bo nad pięknymi, słynnymi aktami powstałymi w pracowniach największych artystów przez wieki pochylam się wraz z Państwem po raz pięćdziesiąty. Na dodatek towarzyszy temu świąteczna okazja, co akurat w przypadku niniejszej rubryki nie jest okolicznością sprzyjającą, bo święta religijne wprowadzają atmosferę niezbyt sprzyjającą nawet tak oficjalnemu podgladaniu nagości i na przykład przed Wielkanocą salwowałem się po raz pierwszy i ostatni ucieczką do gołego mężczyzny, konkretnie do Adama z fresku Michelangela w Sykstynie.
Ale skoro przyjęte zostało w tych felietonikach założenie, że każda nagość jest aktem, mam alibi sięgając po dzieło pokazującym nagą pierś Madonny. Nie jest to najsłynniejsza pierś Maryji w historii sztuki, bo za taką uważam tą z antwerpskiego obrazu Jeana Fouqueta, ale w przypadku „Świętej Rodziny ze świętą Anną”, którą El Greco (1541-1614) namalował u szczytu rozkwitu swego talentu na 20 lat przed śmiercią mamy jeszcze do czynienia z prawdziwym arcydziełem.
Oglądanie go w Szpitalu Tavera w Toledo było dodatkowym bonusem w podróży do cudownego miasta, które umieszczam w piątce najpiękniejszych jakie w życiu widziałem. Fascynująca jest w nim nie tylko ta nabrzmiała pierś, ale i istny teatr pantomimiczny, w którym gra dłoni czterech postaci sprawia, że patrzymy na scenę z niekłamaną czułością. A do naszego złotego jubileuszu jak ulał pasuje złocisty blask włosów Madonny o długiej łąbędziej szyi. Grek osiadły w Hiszpanii namalował te włosy z absolutną maestrią, tak jakby każdy oddzielnie wyczesał i wypieścił pędzlem. Mamy tu też pewną ciekawostkę, która niechże będzie nieskromnym odsyłaczem do mojego tekstu w bożonarodzeniowym magazynie Kuriera pt. „O święty Józefie!”, w który zajęłęm się przedstawieniami tego świętego w europejskiej sztuce. El Greco potraktował św. Józefa – a zauważmy, że jest on tu stosunkowo młody – tak jak nakazywał zakończony 30 lat wcześniej Sobór Trydencki, podkreślając jego rolę jako opiekuna Jezusa.
Andrzej Molik
El Greco „Święta Rodzina ze świętą Anną”, ok.1595.
olej 127 x 106 cm.
Szpital Tavera, Toledo.
Kategorie: Kurier Lubelski
Rok: 2001