Wydarzenia kulturalne roku 2005, cz 1
STYCZEŃ
* W Galerii Białej Centrum Kultury otwarto wystawę „Ewidencja drabin” związanego z nią od początku Jana Gryki. Ogłosił aktualny stan liczbowy drobin i przedstawił sprawozdanie, zawierające poszczególne etapy związane z procesem prowadzonym od kilku lat
* Młody lubelski Kabaret Smile z neojęzykowymi wiadomościami tv wypadł najlepiej w pierwszej odsłonie I Ogólnopolskiego Przeglądu Kabaretowego „Wyżyny Drwiny”, organizowanego przez Stowarzyszenie Artystyczno- Kulturalne ”A propos” w ACK UMCS Chatka Żaka.
LUTY
* W Teatrze Osterwy odbyła się premiera „Czajki” Antoniego Czechowaw przekładzie, reżyserii, opracowaniu muzycznem i ze scenografią Eugeniusza Korina oraz kostiumami Barbary Wołosiuk. Kurier w recenzji „Emocji na pudy” pisał:
„Reżyser uruchomił niechętnie dostrzegane przez realizatorów zapatrzonych we wzorzec z Sevres, pardon, z MChAT, żywioły humoru, ironii, nawet drwiny i w ogóle tych wszystkich tak ważnych tu skrajnych emocji – miłości i nienawiści, desperacji i pogodnej rezygnacji, ambicji i próżności oraz – jak to w życiu, a Czechow to mistrz w jego podglądaniu – ich mieszaniny. Stąd na scenie tyle zaskakujacego niekiedy krzyku, nawet furii w kłótniach, ale i monologach. Stąd karykaturalność niektórych postaci. Ale i stąd prawdziwe wzruszenia, sceny zabawne, jak ta z udziałem Maszy brzdąkajacej wściekle na bałałajce, zespleenowanej Arkadiny i znudzonego doktora Dorna i chwytajace za serce, jak finałowa po smobójczej śmierci Trieplewa. A żeby zorkiestrować owe emocje należało mistrzowsko poprowadzić aktorów i Korin to uczynił, a ci mieli ogromne pole do popisu i wszyscy są godni szczerego uznania”
* Już po raz drugi Kino Studyjne Chatka Żaka zainspirowane repertuarem teatru przygotowało z okazji premiery przegląd adaptacji filmowych twórczości słynnego rosyjskiego pisarza, by pokazać jak na ekranie prezentowano Czechowa.
* Krakowski Salon Poezji – inicjatywa Anny Dymnej z 2002 r. – trafił do Lublina i na trwałe rozgościł się od 20 lutego w Teatrze Osterwy. W pierwszym Anna Dymna i Jacek Król czytali poezję ks. Jana Twardowskiego. Do końca roku odbyło się łącznie osiem salonów: „Słowa miłości i rozpaczy” z poezją Mickiewicza – czytali Anna Zawiślak i Ignacy Gogolewski (marzec); poświęcony pamięci Ojca Świętego Jana Pawła II – „Tryptyk rzymski” czytali Jadwiga Jarmuł, Teresa Filarska, Joanna Morawska, Andrzej Golejewski, Witold Kopeć, i Andrzej Redosz; z poezją Jacka Kaczmarskiego – Monika Domejko i Wojciech Malajkat (oba w kwietniu), dla dzieci z poezją Szelburg – Zarembiny, Brzechwy i Tuwima – Nina Skołuba-Uryga, Bartosz Mazur, Szymon Sędrowski (maj); z poezją Czechowicza – Jacek Król i Szymon Sędrowski (październik); z poezją Herberta – Teresa Filarska i Jerzy Rogalski (listopad) oraz grudniowy Świąteczny Salon Poezji, na którym Jolanta Rychłowska-Żarnecka i Andrzej Żarnecki czytali „Pastorałki” Tytusa Czyżewskiego. Gospodynią lubelskich salonów jest Ewa Szeloch. Występują też grający na żywo muzycy.
* W podziemiach Trybunału Koronnego z okazji 500 rocznicy świętowano ”Urodziny Mikołaja Reja”, m.in. z wystąpieniem Marty Denys oraz spektaklem powracającego po latach nieobecności do Lublinia Jerzego Leszczyńskiego, twórcy Teatru Wizji i Ruchu pt ”Używaj moja miła duszo” oraz premierą opublikowanego przez Wydawnictwo L-Print albumu Małgorzaty Rybickiej ”Co o panu M.R. napisano. Lublin, 4 luty 1939”.
* Druga odsłona I Ogólnopolskiego Przeglądu Kabaretowego „Wyżyny Drwiny” w ACK UMCS Chatka Żaka to głównie triumf gdańskiego kabaretu Egri Bikaver, który jest rodzajem orkiestry grającej na butelkach oraz lubelskiej Grupy Pantomimicznej Mimika
* W Łodzi twórcy Sceny Plastycznje KUL zorganizowano minifestiwal ”Sześćdziesiąt godzin z twórczością Leszka Mądzika w sześćdziesiąte urodziny” obejmujący wystawy, sesję teatrologiczną, warsztaty i pokazy.
* Działające w Centrum Kultury Teatry Provisorium i Kompania Teatr zaprosiy na ogólnodostępną lubelską premierę ”Trans-Atlantyku” wg Witolda Gombrowicza. Spektakl był pół roku wcześniej jadnym z najważniejszych wydarzeń IX Konfrontacji Teatralnych poświęconych twórczości autora „Ferdydurke” i obejrzeli go tylko zaproszeni na inaugurację imprezy goście. Pisaliśmy wówczas, że przedstawiciel Kuriera „należał do wąskiego grona tych, którzy go widzieli na październikowym festiwalu. Przekonał się wówczas, że wizja reżyserska Janusza Opryńskiego i Witolda Mazurkiewicza (także wybitna kreacja jako Gonzago) okazała się niebywale nośna, jakkolwiek nie wolna od elementów wymagających dopracowania. Bardzo dobry jest już pomysł zredukowania ilości postaci do tylu, żeby mogło je zagrać pięciu aktorów (w roli Witolda, czyli samego Gombrowicza świetny Jarosław Tomica). Obracający sie drąg ciągnący statek czy pojazd pełny historycznych bagaży Polaka, może w fantastycznej scenografii Jerzego Rudzkiego symbolizować zarówno karuzelę narodowych losów jak i kierat naszego życia”. Oprócz wymienionych, w ”Trans-Atlantyku” występują Jacek Brzeziński, Rafał Sadownik i Michał Zgiet. Muzykę skomponował sam Krzesimir Dębski.
* W galeriach BWA otwarto dwie wystawy. W Labiryncie 2 – „Obiekty” Leszka Oprządka, a w Grodzkiej Paweł Chawiński przestawił instalację „Anatawel Chawirko, Pawetoly Fedynski & Drużyna sZtuka”. Drużyna to: Paweł Chawiński, współpracujący z nim od 4 lat artysta ukraiński Anatolij Fedirko oraz ich przyjaciele Grzegorz Banaszkiewicz, Krescenty Głazik, Wolodymir Gulicz, Irena Kalentyk, Wsiewolod Miedwiediew i Jurij Wołgin.
* W Sali Nowej CK odbywała się przez dwa dni siódma już odsłona organizownego przez Szkołę Języków Obcych Sobieski Ogólnopolskiego Przeglądu Fragmentów Dzieł Williama Shakespeare w Języku Angielskim. Uczestniczyli uczniowie z ok 30 szkół Lublina i Lubelszczyzny oraz z Częstochowy, Kielc, Krakowa, Milanówka, Poznania i Warszawy.
* Rozpoczęły się całoroczne uroczystości 20-lecia Galerii Białej, która rozpoczęła działalność 26 lutego 1985 r. wystawą Leona Tarsewicza w Sali Białej (dziś Sali Czarnej) Lubelskiego Domu Kultury (dziś Centrum Kultury). Na jubileuszowym spotkaniu prezentowano wybór dokumentacji wystaw od 1985 do 2005 r. i film Heleny Włodarczyk „Stacja Waliły – Wenecja” z udziałem jego bohatera – Leona Tarasewicza.
MARZEC
* W Teatrze Osterwy odbyła się prapremiera polska sztuki Jay Presson Allen „Najlepsze lata panny Jean Brodie”, wg powieści Muriel Spark w reż. Krzysztofa Babickiego, ze scenogr. Pawła Dobrzyckiego i kostiumami Barbary Wołosiuk. Pełną humoru opowieść o uczennicach szkoły powszechnej w Edynburgu i ich ekscentrycznej, niekonwencjonalnej nauczycielce zdominowały panie. Zagrały m.in Anna Torończyk, Magdalena Sztejman-Lipowska (w tytułowej roli), Aneta Stasińska, Monika Domejko, Jolanta Rychłowska, Joanna Morawska, Barbara Prokopowicz (dyplom PWST w Krakowie), Katarzyna Skoniecka, Jadwiga Jarmuł, Anna Świetlicka i uczennice jednego z gimnazjów.
* Po wielkich realizacjach operowych – ”Carmen” i ”Strasznym Dworze” – i po zawirowaniach związanych ze zwolnieniem dyrektora naczelnego i artystycznego Jacka Bonieckiego na deski Teatru Muzycznego powróciła operetka. Odbyła się premierę ”Księżniczki czardasza” Emmericha Kalmana w reż. Artura Hofmana, scenografią i kostiumamiIreneusza Salwy i choreografią Grzegorza Kawalca. W tytułowej roli Sylvy Varescu występowały na zmianę Renata Drozd i Mariola Zagojska, a w roli zakochanego w niej księcia Edwina – Tomasz Janczak i Paweł Wrona.
* W Centrum Kultury odbywał się przeflancowany z ACK Chatka Żaka II Festiwal Teatrów Niszowych Theatrograf. Rozszerzył formułę i gościł teatry z całej Polski. Wystąpiły m.in. teatry 40 i 4 Schody od Nieba („Szydercy”), Eventual („Renesans”), Panopticum („Lizystrate” i ”Strafa Zamknięta”) oraz Teatr Pantomimy („Xięga Bałwochwalcza”), grupa muzyczna Lao Che (”Powstanie Warszawskie”), Teatr Realistyczny ze Skierniewic („Tosamość”), Teatr za Lustrem z Tarnowskich Gór („Piaskownica”) Teatr Czego Nigdy z Zielonej Góry („Kraina Przewlekłej Jesieni”).
* W ramach jubileuszu 50-lecia Teatru im. H. Ch. Andersena m.in. otwarto w Muzeum Lubelskim wystawę ”Lalki z Teatru Andersena” i odbyła się prapremiera polska ”Ptasiego Sejmu” Jeana-Claude Carrier i Petera Brooka wg. ”Mantigh ot-tajr” (mowa ptaków) Fariduddina Mohammada Attora w reż. Włodzimierza Fełenczaka. Wystąpiły też teatry Provisorium i Kompania Teatr z ”Trans-Atlantykiem” wg Gombrowicza oraz węgierski Griff Babszinhaz z ”Synem Księżyca, Córką Słońca”.
O premierze Andersena Kurier pisał, że „bardzo warto udać się na Dominikańską 1 i wskrobać się na I piętro do sali prób, gdzie przedstawienie oparte na perskim poemacie z XII w., opowiadające o wędrówce ptaków pod przywództwem Dudka zawłaszcza ogromną przestrzeń i czaruje swymi niepospolitymi urokami, w tym dobrym aktorstwem sprawiającym wrażenie doskonale zinstrumentowanej zbiorowej kreacji. Do sukcesu przedstawienia przyczyniła się nie tylko sterylna, ale i w jakiś sposób świetlista reżyseria dyrektora Teatru Andersena, ale i kapitalna scenografia Ireny Marečkovej oraz vocal i grane na żywo własne kompozycje Jahiara Azima Irani, który użył takich perskich instrumentów jak santur i tarabuke”.
KWIECIEŃ
* Hiszpan Carlos Ramos, prezentująca flamenco hiszpańsko-polska Grupa Augustito, austriackie Duo spielART, Iliana Matos z Kuby i Mauricio Diaz z Meksyku, to największe gwiazdy XIII Nieustającego Festiwalu Gitarowego. W sumie w tej nietypowej imprezie rozciagniętej w czasie od wiosny do jesieni odbyło się siedem koncertów, po dwa w kwietniu i maju oraz trzy w październiku. Cykl rozpoczął koncert symfoniczny z udziałem gitarzystów Waldemara Gromolaka, Jano Labanta – Słowacja i wspomnianego Ramosa oraz orkiestry FL pod batutą Piotra Wijatkowskiego.
* Teatr 44 i 4 Schody od Nieba przeprowadził w autobusach MPK akcję teatralno-poetycką.
* Mysłowski obok Kawiaka, Łazorek obok de Tramecourta i Jałowińskiego, trzech Michalaków obok Zarzyckiej, Fąfrowicz obok Andałów, Michalskich i jeszcze całego mnóstwa innych artystów zaprezentowało się w Galerii Letniej Muzeum Nadwiślańskiego w Kazimierzu na wystawie prac członków odrodzonej Kazimierskiej Konfraternii Sztuki.
* Otwarciem wystawy „Zdarzyło się w Chatce Żaka” i prezentacją reprintu kultowego spektaklu „Scenariusz” Grupy Chwilowej z lat 70. w wykonaniu młodego Teatru 40 i 4 Schody od Nieba rozpoczęły się obchody 40 lat Akademickiego Centrum Kultury UMCS Chatka Żaka. Odbyły się: konferencja ”Teatr alternatywny w Lublinie: tradycja i współczesność”, panel „Teatr kontestacji po latach” z udziałrm m.in. Wojciecha Krukowskiego (Akdemia Ruchu), Andrzeja Rozhina (Gong 2) i Janusza Opryńskiego (Provisorium), koncert jubileuszowy w reż. Jana Kondraka, prowadzony przez niego i Grzegorza Linkowskiego z udziałem całej rzeszy lubelkisch laureatów najważniejszy polskich przeglądów piosenki artystycznej i takich jej legend jak Jacek Kleyff czy Andrzej Garczarek.
* W ramach cyklu ”Zabytki archeologiczne – żródła wspólnej europejskiej przeszłości” w Muzeum Lubelskim otwarto wystawę ”Magia bursztynu”.5
* W Kawiarni Artystycznej wystąpili Grażyna Auguścik i Paulinho Garcia. Łada Gorpienko śpiewała pieśni Bułata Okudżawy. Odbyło się też „Bryllowanie w Hadesie” – spotkanie z Ernestem Bryllem z udziałem Grupy Klezmerskiej Va Banque oraz gościa poety, Jacka Musiatowicza. Wreszcie Federacja zaśpiewała nowy program „Zepnijmy się” a w Potyczkach Kabaretowych na temat „Ajajaj” nagrodę jury zdobył kabaret Pomimochodem, a publicznści – Smile.
* Jubileusz 45-lecia pracy obchodził Zespół Pieśni i Tańca Akademii Rolniczej, od 10 lat znany jako Jawor. Trzy uroczyste koncerty w Centrum Kongresowym AR zostły przygotowane przez Marzenę Dźwierzyńską, Jadwigę Gąskę, Kazimierza Kozaka, Krzysztofa Kramka, Jana Pogonowskiego. Choreografie: Józef Dzik, Jan Gąsiorek, Sławomir Mazurkiewicz, Daniela Nawrocka, Bożena Niżyńska, Jan Pogonowski, Zofia Toruń, Ignacy Wachowiak (słynny mazur ze ”Strasznego Dworu”) i Michalina Wojtas. Opracowania 9 autorów.
* W Chatce Żaka odbyła się XV edycja Międzynarodowego Festiwalu Kultury Alternatywnej Zda(e)rzenia. Główna atrakcja to TRACH! – giełda komiksowa i spotkania z rysownikami i scenarzystami komiksów.
* Odbył się Festiwal Najciekawszych Widowisk VII Wojewódzkiego Przeglądu Teatrów Dziecięcych i Młodzieżowych w WOK.
* Centrum Kultury zainaugirowało sezonu artystycznego w muszli koncertowej Ogrodu Saskiego. W ciągu trzech dni odbyły się trzy koncerty, w tym dwa papieskie – Federacji i Gospel Rain – oraz Smooth Jazz w wykonaniu studentów kierunku Jazz i Muzyka Rozrywkowa Wydziału Artystycznego UMCS. Wystartowało również letnie kino.
* Kozienalia miały stać się imprezą wszystkich uczelni. Ostatecznie siły połączyły tylko UMCS i AR. Atrakcje:
”Ogrody Piosenki 05” – Eliminacje do Studenckiego Festiwalu Piosenki w Krakowie.
Koncert “Mocne Brzmienie”- Acid Drinkers – support: None, Spitfire, Coffins, Incipit.
Koncert „Drogi Wolności. Potęga Smaku” wg scenar. i w reż i barda Jana Kondraka, dedykowany uczestnikom i czasom wydarzeń lipca i sierpnia 1980 r. Wśród wykonawców Marek Gałązka, Andrzej Garczarek, Emilian Kamiński, Marian Opania, bardowie z Federacji i związani z nią młodzi artyści.
Kabareton z udziałem pięciu zespołów.
Ogrodowe koncerty Grzegorza Turnaua, Ani Dąbrowskiej, Renaty Przemyk.
Festiwal Teatralny z udziałem m.in. Teatru Jednego Wiersza i Pracovni Starożytnej Maat.
Koncert ma Felinie zespołów Kult, Pidżama Porno, Le illjah i Zmaza, Lady Pank, Ocean, Łąki Łan i 96 Project oraz Kayah i Moniki Brodki pod Zamkiem.
* W CK odbył się Performance Art Meeting z udziałem: Elviry Santamarii z Meksyku, Myriam Laplante z Włoch, Paula Couillarda z Kanady i Jürgena Fritza z Niemiec oraz Aleksandra Janasa i Piotra Lużyńskiego – młodych lubelskich artystów, którzy zadebiutowali na festiwalu EPAF2.
Po Kozienaliach na KUL rozpoczęły się XI Dni Kultury Studenckiej Kulturalia 2005, zainaugurowane koncerten TGD – Trzeciej Godziny Dnia – zespołu złożonego z 35 wokalistów, m.in. laureatów Szansy na Sukces i Drogi do Gwiazd wraz z najsłynniejszym w tym gronie Mieczysławem Szcześniakiem.
* W Hadesie przeboje musiclowe śpiewała Anna Magalska-Milczarczyk, ongiś aktorka Teatru Osterwy, bawił nas flamencowy zespół Por Fiesta. Pigwówka Lecha Cwaliny okazała się najlepsza na VII Turnieju Nalewek Kresowych
* Teatr im. H. Ch. Andersena pokazał premierowo bajkę „Aksamitka, córka diabła albo Zakochany Pajac” Pierre Gripariego. Kurier: „To niewątpliwy sukces trzech młodych twórców, tworzących – co dziś jest rzadkością – rodzaj artystycznej grupy, bo to ich trzecie wspólne przedstawienie. Widać i czuć, że reżysera Radosława Chabowskiego (dyplom 2004) wspierają w jego pomysłach zarówno autor scenografii Jan Polivka (to jego spektakl dyplomowy, chociaż zamieszkały w Polsce Czech ma już na koncie wiele realizacji) jak i autor muzyki Krzysztof Figurski (też niedawny absolwent Akademii Muzycznej). Powstaje teatralna symfonia zorkiestrowana na kapitalnie wyczuwających intencje tego tria siedmiu aktorów i pięcioosobowy chór (techniczni teatru!)”.
* Na Placu Litewskim zatrzymał się czerwony trolejbus škoda 9Tr20 sprzed 30 lat. Historyczny sam sobie był też Trolejbusem Historii, grając głóną rolę w akcji Ośrodka Brama Grodzka – Teatr NN. We wnętrzu wyświetlano zdjęcia, pokazujące powojenny Lublin, na zewnątrz – odtwarzano nagrania Historii Mówionej z kolekcji ośrodka oraz zbierano fotografie ukazujących miasto w latach 1945-89 a także zapisy na nagranie relacji z tego okresu.
* Duch Kazimierza Grześkowiaka uniósł się nad muszlą Ogrodu Saskiego w czasie poświęconego zmarłemu ponad 5 lat temu artyście koncertu „Ważne to je, co je moje”. Wystąpili Ewa Dałkowska, Krystyna Sienkiewicz, Marcin Różycki, Ryszard Borkowski, Grzegorz Michalec, Jacek Sribniak (także kierownictwo muzyczne), Męski Zespół Wokalny Kairos i Wojskowa Orkiestra Dęta. Cieszył się Kazio, cieszyła się też pomysłodawczyni Anna Skupieńska.
CZERWIEC
* Przez cztery dni w CK odbywał się Europejski Festiwal Sztuki Performance – European Performance Art Festival – EPAF 2005 „Towards the present. Towards the future” z udziałem najznakomitszych przedstawicieli światowej sztuki z obszaru performance wyznaczających kierunki rozwoju sztuki współczesnej: Esther Ferrer (Francja/Hiszpania), Alastaira MacLennana (Irlandia), Jerzego Beresia, Krzysztofa Knittla, Jana Świdzińskiego, Zbigniewa Warpechowskiego i Krzysztofa Zarębskiego (wszyscy Polska), Borisa Nieslonego (Niemcy), Nigela Rolfe (Irlandia), Tomasa Rullera (Czechy), Stuarta Brisleya i Andre Sitta (Wielka Brytania) i Balinta
Szombathyego (Jugosławia/Węgry).
* W Chatce Żaka odbył się dwudniowy VI Festiwal Teatrów Tańca „25 Zajętych Miejsc”. Wystąpiy teatry z Olsztyna, Warszawy, Chełma i Lublina, w sumie ok. 40 wykonawców.
* W muszli Ogrodu Saskiego odbyły się trzydniowe Euroregionalne Młodzieżowe Prezentacje Artystyczne „Blisko, coraz bliżej” przygotowane przez CK oraz urzędy miasta w Lublinie, Brześciu i Łucku. W programie znalazły się występy 20 amatorskich i profesjonalnych wykonawców z tych miast.
* Wydarzenie miesiąca – Jan Lebenstein znowu na Zamku. W wystawie w 1999 r. tuż przed śmiercią, zdążył uczesniczyć osobiście. Teraz do Muzeum Lubelskiego przyjechały z warszawskiego Muzeum Literatury im. A. Mickiewicza prace tego jednego z największych polskich malarzy okresu powojennego, który od 1959 r., od sukcesu na Biennale Młodych w Paryżu tworzył do końca swych dni w tym mieście. Złożyły się one na ekspozycję „Demony”, na której zaprezentowano ok. 200 na ogół nieznanych dzieł, głównie z kolekcji prywatnych.
* Odbyły się Dni Kultury Ukraińskiej. Były wystawy: Jaroslava Kaczmara „Grafika i rzeźby ceramiczne”, literacka „Lwów, który łączy”, wykłady, koncert „Witamy Ukrainę” zespołu Soneczko z Żytomierza i ZPiT Lublin im. W. Kaniorowej, odbijający się głośnym echem spektakl Teatru Kulbaba „Kłamczuch z Placu Litewskiego”, Teatru Andersena „Wertep”, bicie rekordu świata we wspólnym graniu „Domu wschodzącego słońca” Animalsów, koncerty zespołu Logo, Kwartetu Leszka Cichońckiego, Green Jolly i Rusłany – laureatki konkursu Eurowizji 2004.
* W ramach projektu „Teatr wychodzi do widza” teatry Provisorium i Kompania zaprezentowały w Ogrodzie Saskim „Ferdydurke” wg Gombrowicza, a Teatr ITP – komedię muzyczną „Józef”.
W Kazimierzu przez trzy dni odbywał się 39. Festiwal Kapel i Śpiewaków Ludowych. Wystąpiło (w nawiasach reprezentanci Lubelszczyzny) 32 zespoły śpiewacze (5), 26 kapel (2), 31 śpiewaków solistów (5), 14 instrumentalistów (3) oraz aż 30 grup w kategorii Duży – Mały (1). Uczestnicy reprezentowali 10 województw. W imprezach towarzyszących pojawiły się kapele z Litwy, Ukrainy i Estonii, a także 4 lirników. Festiwalowi towarzyszyły 38. Ogólnopolskie Targi Sztuki Ludowej z udziałem ponad stu twórców.
* W kościele Świętej Rodziny rozpoczęłą się dziewiąta edycja Miedzynarodowego Festiwalu Organowego Czuby 2005. „Tryptyk Rzymski” Jana Pawła II recytowała Anna Seniuk. Śpiewały prawdziwe gwiazdy – tenor Wiesław Ochman i mezzosopran Renata Dobosz. Na organach grał Robert Grudzień, dyrektor artystyczny festiwalu.
Wybrał Andrzej Molik
Kategorie: Kurier Lubelski / Recenzje
Rok: 2005