Adam

Muszę się przyznać, że nie było łatwą rzeczą wybrać do gazety ukazującej się w Wielką Sobotę akt, którego widok nie raniłby czyichś uczuć religijnych. Wprawdzie Kenneth Clark w swym klasycznym dziele Akt. Studium idealnej formy pisze: „Ostatecznym dowodem idealnego charakteru antycznego aktu jest to, że mimo chrześcijańskiego lęku przed nagością, właśnie nie odziana postać Chrystusa została ostatecznie przyjęta jako kanoniczne przedstawienie Ukrzyżowania” i omawia (w rozdziale Cierpienie) liczne zobrazowania tego pasyjnego tematu, ale we mnie wobec takiego podejścia rodzi się szczery bunt, bo widzę w tym jakąś wielką niestosowność. Na dodatek, rubryczka ta do tej pory miała – co tu gadać – charakter nieco frywolny, no i zajmowała się wyłącznie aktami żeńskimi, bo takie są upodobania (dziś się mówi: orientacja) jej autora.

Od tych zasad jednak nie tak trudno na chwilę odstąpić i pomyślałem sobie, że nawet w przededniu Wielkiej Nocy nikt nie obrazi się na prezentację fragmentu dzieła z samego serca Watykanu, bo z Kaplicy Sykstyńskiej. Chodzi oczywiście o Stworzenie Adama z genialnych fresków Michała Anioła z reprodukowanym niezliczoną ilość razy gestem dotknięcia palca przez dającego życie pierwszemu człowiekowi Boga. Taki wybór w okresie wielkanocnym ma wbrew pozorom głębsze uzasadnienie. Wiadamo – pisałem o tym wczoraj w Perłach na drodze – że Golgota, na której został ukrzyżowny Chrystus, znaczy Miejsce Czaszki, co jest odwołaniem do tradycji głoszącej, że krzyż Jezusa został ustawiony w miejscu, gdzie znajdują się prochy Adama a Chrystus – jako drugi Adam – swą ofiarą zmywa grzech pierworodny.

W świątecznym okresie warto i o tym metafizycznym pomoście pomyśleć, a że podumamy o grzechu i o odkupieniu przy dziele powalającym swą urodą, przy akcie nawiązującym do tradycji antyku i idei apollińskiej doskonałości a promieniującym niespotykaną siłą i przyciągającym pod sklepienie Sykstyny wzrok milionów pielgrzymujących doń ludzi, tym lepiej. Triumf sztuki może być także triumfem religii.

Andrzej Molik

Michał Anioł „Stworzenie Adama”.
Fragment fresku ze sklepienia Kaplicy Sykstyńskiej.
Watykan.

Kategorie:

Tagi: / / /

Rok: