Anna Langfus przywracana Lublinowi

Doprawdy niestrudzony jest Ośrodek Brama Grodzka-Teatr NN w odnajdowaniu wybitnych, a zapomnianych lub wręcz zupełnie nieznanych wielkich postaci związanych z Lublinem. Nie tak dawno doprowadził do zorganizwania w  sąsiedniej Galerii Autorskiej Michałowski wystawy malarki Nety Żytomierskiej-Avidar, która wprawdzie  urodziła się w Izraelu, ale miała ojca lublinianina, który emigrował tam w 1937 r. Teraz ośrodek prowadzony przez Tomasza Pietrasiewicza w uroczysty sposób przywraca naszemu miastu pisarkę i to wielką, bo laureatkę najbardziej prestiżowej nagrody literackiej Francji.  

W środę 2 stycznia 2008 roku o godz. 10 na ścianie kamienicy, przy ul. Lubartowskiej 24 zostanie odsłonięta tablica poświęcona lubelskiej pisarce Annie Langfus. Urodzona dokładnie 88 lat wcześniej (2.01.1920) Anna, z domu Szternfinkiel, absolwentka Liceum Unii Lubelskiej, mieszkała w tym domu do 1939 r. Po wojnie wyjechała do Francji. Powieściopisarka i autorka sztuk teatralnych, pisząca po francusku, została nagrodzona w 1962 r. prestiżową nagrodą Prix Goncourt.

Odsłonięcie tablicy jest pierwszym w cyklu wydarzeń przywracających postać zmarłej w maju 1966 r. Langfus (miała więc tylko 46 lat) rodzinnemu miastu i polskiej literaturze. Wkrótce ukaże się m.in. pierwsze polskie tłumaczenie jej książki „Siarka i sól”, dokaonane przez lubliniankę Hannę Abramowicz. 6 lutego zapowiadana jest lubelska promocja powieści. TAM

 

RAMKA

Anna Langfus

Była jedną z pierwszych ocalałych z Zagłady, którzy za pośrednictwem literatury dawali świadectwo owych czasów, nie popadając w ton heroizmu. Również jedną z pierwszych kobiet. Żydowski miesięcznik społeczno-kulturalny Midrasz zamieścił niedawno poświęcony jej duży artykuł, pisząc m.in., że w swoim klarownym pisarstwie zdołała wyrazić ten niemożliwy powrót do siebie, tę pogoń za życiem, ale z wciąż obecnymi zmarłymi. Swoją pierwszą powieść, „Le Sel et le soufre” (Sól i siarka) z 1960 r,  kończyła opisem tej „nocy”: „To już nie jest cień z zewnątrz, w którym drży  jeszcze pamięć dnia. To po prostu noc, ta noc, która poprzedziła wszelkie światło i wszelką myśl. Schodzę daleko od ludzi, ku spokojnym rejonom, które  pewnego dnia otworzą się , by ich przyjąć”. „Les Bagages de sable” (Bagaże z piasku) z1962, druga powieść, zaczyna się od spotkania bohaterki w jej pokoju Paryżu z widmami męża i rodziców zamordowanych w warszawskim getcie: „Stoją tu wszyscy troje, a ponieważ nie przestają na mnie patrzeć, powtarzam: _ ja, jestem tu_Kładę torebkę, zdejmuję buty, potem idę otworzyć okno. Panujący na zewnątrz upał w jednej chwili wypełnia pokój. Mam takie wrażenie, jakbym się poruszała w gęstej, palącej mazi.  Jeszcze jeden dzień z głowy, mówię. Zawszeć o jeden mniej”. za tę książkę zdobyła Prix Goncourt, Langfus jest też autorką dziesięciu sztuk teatralnych i słuchowisk radiowych. Trzy z nich zostały wystawione przez znakomitych reżyserów: „Les Lépreux” (Trędowaci) w 1956 r., reż. Sacha Pitoeff, „Amos ou les fausses esperances” (Amos, czyli fałszywe nadzieje) w 1963 r. w brukselskim Theatre de Poche, reż. Marcelle Dambremont, a w 1968 „Recompense” (Nagroda)  reż. Jean Mercure. Według trzeciej jej powieści, „Saute Barbara” (Skacz, Barbaro), wydanej w 1966, nakręcono film.

Anna Regina Szternfinkiel, polska Żydówka, pochodziła z rodziny kupieckiej. Rozpoczęła studia inżynierskie w Belgii, ale wkrótce przerwała je wojna. Jako 19-letnia dziewczyna, wraz z młodym, świeżo poślubionym mężem, rodzicami i dalszą rodziną przeszła przez getto, tortury, poznała z bliska ucieczki, śmierć – długą drogę przez mękę, którą opisała w swojej pierwszej powieści. – Wszystkie zdarzenia, które zrelacjonowałam, naprawdę miały miejsce – wyznała w chwili  ukazania się książki. – Mój mąż był nadzwyczajnym człowiekiem. Rozstrzelano go na moich oczach. Moi rodzice zginęli w warszawskim getcie. Ja przeżyłam mimo obozu, więzienia, karceru. Zostałam uwolniona dzięki wkroczeniu Rosjan – mówiła. W 1946 r. wyemigrowala do Francji, gdzie wyszła za mąż za swego rodaka Aarona Langfusa, również ocalałego z pożogi wojennej.

Kategorie:

Tagi: /

Rok: