Choroba polskości na scenie

lub „Teatry z CK diagnozują Polaka”

Teatr Provisorium i Kompania Teatr 8 marca zaprezentują w Centrum Kultury premierę najnowszego swego spektaklu „Homo Polonicus” wg powieści Krystiana Piwowarskiego, w reżyserii Janusza Opryńskiego i Witolda Mazurkiewicza. Będzie to jednocześnie inauguracja sceny Teatru Centralnego. Wczoraj w klubie Centrala odbyła się konferencja prasowa z realizatorami.

Praca nad spektaklem trwała wybitnie długo. Już niebawem minie dwa lata o podjęcia decyzji o adaptacji książki Piwowarskiego, którą realizatorzy nazywają okrutną i zaznaczają, że już jej tytuł świadczy o tym, iż autor „polskość” pojmuje jako zespół cech groźnych, które mogą być niebezpieczne dla świata. – Tak jak baliśmy się, że „homo sovieticus” zagnieździ się w nas i będzie chorą postacią, tak powołanie do życia bohatera o nazwie „homo polonicus” jest przestrogą nie byle jaką. Kiedy ten tekst trafił do nas, podjęliśmy decyzję, aby go zaadoptować do teatru. Wydaje się być bardzo ważnym głosem w sprawie tak trudnej, wrażliwej, kiedy tematem jesteśmy my sami, czyli Polacy – podkreślają.

Provisorium i Kompania Teatr od czasu połączenia swych działań pracują nad kolejnymi spektaklami w taki sam sposób. Adaptacje nie są dziełem reżyserów tylko całego zespołu, a więc liczy się głos także grających obok Witolda Mazurkiewicza innych aktorów – Jacka Brzezińskiego, Jarosława Tomicy i Michała Zgieta. Razem zatem musiało być przygotowane przedpremierowe oświadczenie, w którym artyści z CK stwierdzają jeszcze: – Główny bohater choruje na polskość, która jest źródłem jego obłędu. Nienawidzi Innego, boi się go, boi się Niemca Storcha, pogardza Francuzem, boi się Rosjanina, Żyda najchętniej by ukamienował. Jest w tekście Piwowarskiego znaczący ślad myślenia Stanisława Brzozowskiego, bohater to „zupiorzały, zeświniały szlachcic” żyjący w swoim zdziecinniałym świecie, w świecie brzydoty. Próbujemy mierzyć się odważnie, bez taryfy ulgowej z naszą tradycją. Próbujemy w oparach, wyziewach historii oddzielić to, co jest groźnym powracającym fantazmatem a realną twardą rzeczywistością. Jest w naszym spektaklu nawiązanie także do znanej książki Marii Janion, o znamiennym tytule „Do Europy tak, ale z naszymi umarłymi”. Będziemy przyglądać się „homo polonicusowi”, Polakowi, polakowatości, dokonamy sekcji na naszym bohaterze w naszym „teatrum anatomicum” – zapowidają i dodają: – Po to, że to jedyna droga do rozbijania fałszywych mitów.

W nielicznych przeciekach z prób daje się słyszeć, że „Homo Polonicus” będzie realizacją zaskakująco inną od „teatru biologicznego”, stanowiącego już poniekąd znak firmowy Provisorium i Kompanii Teatr, powracającego od „Ferdydurke” w „Trans-Atlantyku” i „Do piachu”. Jedno jest pewne, że zmienili się inni realizatorzy przedstawienia. Scenografię przygotował Robert Kuśmirowski, jeden z najbardziej znanych w kraju i zagranicą artystów lubelskich, posiadacz Paszportu Polityki, a opracowanie muzyczne jest dziełem Jana Bernada, szefa Fundacji Muzyka Kresów o przeszłości u Jerzego Grotowskiego i w OPT Gardzienice, prowadzącego zespół Międzynarodowej Szkoły Muzyki Tradycyjnej, który wystąpił w realizowanej w Nadrzeczu k. Biłgoraja przez Opryńskiego „Klątwie” Wyspiańskiego.

Andrzej Molik

Program Teatru Centralnego

Kurier jako pierwszy pisał niedawno o powołaniu w Centrum Kultury do życia Teatru Centralnego, rodzaj teatru repertuarowego, czyli takiego, który ma stałą ofertę dla publicznośći. Już znany jest repertuar tej – jeśli można to tak nazwać – nowej sceny na cały marzec. Po „Homo Polonicus” Provisorium i Kompani Teatr, granym na inaugurację Centralnego 8 marca i w kolejne dwa dni, zaprezentują się jeszcze Centrum Projekt Maat w „JIU”, Paweł Pabisiak – aktor grający w „Nic co ludzkie” Teatru Prapremier InVitro – w monodrmie „Jednocześnie” wg Griszkowca, firmowany obecnie przez InVitro, ale zrealizowany na Scenie Graffiti komediodramat Jones „Kamienie w kieszeniach”, pierwszy raz pokazywany w CK, dwukrotnie „48/4” Lubelskiego Teatru Tańca i na koniec wspomniane już „Nic co ludzkie” Sceny Prapremier InVitro. Bilety już do nabycia w kasie CK. TAM

Kategorie:

Tagi: /

Rok: