Nagłe fascynacje

Doświadczony kilkoma niemiłymi przygodami, już dawno się nauczyłem, że idąc do muzeum czy galerii, nie wolno nawet próbować zobaczyć wszystkich eksponowanych tam dzieł, bo w sumie nie zobaczy się nic i nic nie zapamięta z, bywa, że latami oczekiwanej wizyty. Jednak zdarzają się i takie sytuacje, że galopując przez muzealne sale do tego swego wymarzonego Boscha czy Carravagia, kątem oka dostrzega się nieznane wcześniej dzieło, który staje sie obiektem nagłej fascynacji, olśnienia odkładającego się pod czaszką i powodującego, że już zawsze, przy każdej nadarzającej się okazji, będzie się wracać do niego jak do pierwszej miłości.

Tak było kiedyś w madryckim Prado z obrazem Hansa Baldunga Griena, o którym Zbylut Grzywacz (jego wystawa w Galerii Wirydarz) napisał swego czasu, że bardzo lubi z nim dialogować swoimi pracami, ale o którym nie pofatygowano sie napisać w monumentalnym Leksykonie malarstwa, co uważam za skandal. Dzieło Niemca, rówieśnego Durerowi, zatytułowana jest Śmierć i fazy życia człowieka, jakkolwiek Hiszpanie podpisuję je La Armonia, albo – jeszcze bardziej szyderczo – Les Tres Gracias, bowiem obraz przedstawia trzy postacie – nagą piękność w pełni rozkwitu, równie gołą staruchę i wychudzoną do cna śmierć z gołą czaszką i klepsydrą oraz kosą w dłoniach. U stóp tych „trzech gracji” leży niemowlę i siedzi sowa, tu jako symbol śmierci, a być może i duchowej ciemności. Niesamowite arcydzieło!

Podobnej fascynacji doznałem przed obrazem, o kórym dzisiaj. Przyjaciel z młodości wiódł mnie przez sale Królewskiego Muzeum Sztuk Pięknych Belgii w Brukseli i bezbłędnie, jak to historyk sztuki tam zasiedziały, kierował do gigantów malarstwa. I nagle – obaj nie mając zielonego pojęcia kto zacz – odkryliśmy obraz niejakiego Antoine Wiertza (1806-1865) pt. Piękna Rosine, który ma też drugi, również szyderczy tytuł Dwie dziewczyny. Popatrzcie, czy nie jest fantastyczny?

Andrzej Molik

„Piękna Rosine / Dwie dziewczyny”.
Musees royaux des Beaux-Arts de Belgique. Bruxelles
/ Kooninklijke Musea voor Schone Kunsten van Belgie. Brussel.

Kategorie:

Tagi: / /

Rok: